9e dag - intermezzo

Lieve, medereizigers,

Vandaag wordt een hele saaie dag. Ik ben vriendjes met de wc. In Bosnië hebben ze bepaald brood wat mijn gastro-intestinaal systeem niet zo fijn vindt. Vandaag is lazy sunday. Ik heb zowaar uitgeslapen tot 8 uur, iets wat best bijzonder is in mijn omstandigheden. Vandaag doen we dingen waar we normaal niet aan toekomen in Bosnië. Zo hebben we nog in onze Kroatische wachttoren kunnen kijken, hebben we lekker onze gedachten kunnen ordenen en hebben onze reis aangepast. We blijven nu een dag korter in Sarajevo en hebben een andere overnachting geregeld. We gaan donderdag naar Mostar rijden, een reis van 2,5 à 3 uur. In eerste instantie zouden we terug rijden, om vervolgens 5,5 uur op vrijdag naar Plitvice te gaan. Nu rijden we 2,5 uur richting plitvice en overnachten daar, zodat we op vrijdag in 2,5 uur in plitvice zijn. Dan is het wat rustiger en blijft er meer tijd over in plitvice. Daar overnachten we dan weer in de buurt en rijden in 2 dagen naar huis.

De zaal was leuk. We kwamen iets te laat binnen, helaas. Na de vergadering hebben we 3 studies over kunnen dragen. Een 4e studie was al eerder overgedragen. We hebben de 2 families die naar de zaal zouden willen komen, opgebeld. Helaas had één familie bezoek. De ander kon ook niet. Beiden vroegen wel of ze volgende week mochten komen. De belangrijkste adressen zijn nu tenminste al overgedragen. Morgen hebben we een nieuwe velddienstdag. Oh ja, bijna vergeten. Eén van de delegates vertelde ons dat in het gebied dat ze hadden, de imam in zijn preek het over ons heeft gehad. Jullie moeten niet naar hen luisteren, want ze maken jullie alleen maar in de war. Dit werd wel gemerkt vandaag in de dienst bij hen. Voordeel is wel dat nu het hele gebied weet wie we zijn en waar we voor komen. Morgen gaan we het wel ervaren. Lieve groet, en bedankt voor jullie lieve reacties. Het doet ons goed.

8ste dag.....Hoe ik het beleef, Inge.

5 OKTOBER 2018.

Wat heeft Jehovah een gastvrij volk. En wat heeft hij zijn volk een speciaal werk te doen gegeven. En hoe moeilijk of ingewikkeld het soms ook is, hoe blij je misschien ook bent om weer heerlijk in je eigen omgeving te zijn, ik merk nu al dat ik iedereen ga missen. Deze ervaring zou ik in alle opzichten OVERWELDIGEND!!! willen noemen. Maar de ervaring nemen we mee naar de gemeente net als alle anderen die al zijn geweest.....als aanmoediging dat in welke hoedanigheid of omstandigheden we Jehovah ook dienen....we moeten gewoon volharden zoals onze br's en zr's voor ons ook al hebben gedaan! En wat een vreugde brengt dat met zich mee. Dat heeft Jehovah ons ook beloofd. Wanneer we met heel ons vermogen, ons kunnen Jehovah dienen en elke gelegenheid aangrijpen als het kan, wanneer Jehovah je een speciale tak van dienst geeft, dat vervult ons met vreugde en helpt bouwen aan onze volharding.

Vandaag werkte ik (inge) met een locale zuster in de dienst. Eén nabezoek was niet thuis. Daarna hebben we gesproken met een vrouw die we maandag ook al hadden gesproken, gewoon op straat voor een winkel. Afgelopen maandag leek ze me niet zo geïnteresseerd, maar ze had nagedacht en we hadden vanmorgen een mooi gesprek. Wie weet wat er verder gebeurt.
Ook kwamen we bij een winkeltje waar mensen woonde die de zuster in geen 10 jaar had gesproken.....er werden kratjes neergezet met kussentjes erop, er werd koffie gezet met cake en zoetigheden en de zuster sprak daar de verdere morgen...ik heb geluisterd en de lijn gevolgd qua opbouw van het gesprek. En Patrick zat ondertussen ook in een rolarcoaster van adressen. Dat lezen jullie in zijn verslag.

De REIS hoe dichter je bij je gebied komt hoe meer doordrongen je wordt van de ellende die mensen hebben meegemaakt en nog altijd met zich mee dragen de frustratie en wanhoop wanneer er verlichting zal komen.....de VELDDIENST....ik leer van de zusters hoe belangrijk liefde en persoonlijke belangstelling is in de prediking in de hoop dat Jehovah hun hart zal openen.....OMGANG....de liefde die door iedereen tentoon wordt gespreid jong en oud genieten te samen van gezellige omgang, maar ook op geestelijk vlak zijn jong en oud te samen bezig Jehovah te aanbidden als onze liefdevolle hemelse vader.

Dan nog het bijzondere dat we elke dag met totale ''vreemden'' op pad mogen gaan om goed nieuws aan alle mensen die we tegenkomen te brengen. Wat een EENHEID dat zien we alleen onder Jehovah 's volk.

Liefs Inge.

8e dag - 6e dag velddienst

Lieve medereizigers,

Vandaag werd ik voor het eerst wakker door de wekker en niet door de moskee. Ik voel alsof de trein naar Belgrado vannacht over mij heen gereden is. Ik maak me klaar voor de velddienst, maar het gevoel gaat niet weg. Oei, wat nu? Ik merk dat de emoties en de prediking als een tsunami over ons heenkomt. Ik kijk naar Inge en hoef het haar niet eens te vragen. Ik kan zo al zien dat het te veel wordt. We stappen in de auto en Inge stelt direct voor om morgen een vrije dag te nemen. Even goed uitrusten en ons klaarmaken voor de vergadering van zondagavond. Ik stribbel niet tegen. Als wij de komende week willen overleven en volgende week veilig thuis willen komen, is dit het enige juiste. Vandaag wisten we dat we geen eigen groep hadden, maar bij een andere groep waren ingedeeld. Een Kroatisch pioniersechtpaar. Dat scheelt zelf rijden en gidsen. Daarbij krijgen we de kans om ook eens de dorpen van Bosnië te bezoeken, ipv in Sarajevo te blijven. Nadeel is dat je afhankelijk bent van anderen. Het echtpaar heeft de skp doorlopen en de broeder is ouderling in een gemeente van 24 verkondigers en heeft in totaal 2 ouderlingen en geen dienaren. Het gebied loopt 100 km naar elke kant op, waar bijna geen mensen wonen. Zij wonen in een dorp met een kleine 4000 mensen. Morgen moeten ze terug, want dan gaat de andere ouderling uit de gemeente. Schijnbaar is de nood in Bosnië nog groter, dat ze daarheen gaan. We gaan naar het dorpje Kakanj, een dorp dicht bij Zenica en ongeveer 35 km rijden. Je kan over de snelweg, een tolweg die je in 3 kwartier er naartoe brengt, maar de broeder kiest voor de binnendoor weggetjes, waar je 40 to 60 mag en 1,5 uur erover doet. Wij zijn geprogrammeerd om zo snel mogelijk te beginnen. Onze broeder duidelijk niet. Het is wel genieten van wat we onderweg zien. Plotseling zet onze broeder de auto aan de kant. Hij vraagt me om het raampje open te doen en aan de mensen de weg naar Kakanj te vragen. Daar ga ik in mijn beste Bosnisch... meteen krijg ik een tractaat in mijn hand met de vraag of ik deze wil aanbieden! Deze wordt geaccepteerd en bij het verder rijden geef ik aan dat hij alleen de weg moet volgen en dan vanzelf in Kakanj uitkom. Oh, dat weet ik wel, want ik heb hem al meerdere keren gereden. Ik stop hier altijd, zodat ik mijn tijd goed gebruik en hierdoor hebben we een excuus! Een aantal minuten later stoppen we bij een supermarkt, zodat de zusters even een plaspauze hebben. De broeder loopt over de parkeerplaats en begroet wat mensen. Ze zien zijn Kroatische nummerplaat en vragen wat hij gaat doen. Hierdoor kan hij weer getuigenis geven. Een mooie les voor ons om onze tijd goed te gebruiken. Aangekomen ga ik met de broeder wat huizen bewerken. Ik moet al mijn capaciteiten bijeen rapen, om te prediken. Ik heb die rustdag echt nodig. Toch lukt het mij om een video te laten zien en een brochure achter te laten. Gelukkig gaan we via de snelweg naar huis en zijn we om 4 uur thuis. Voor mooi veel te laat. We zijn uitgenodigd bij een Bosnisch gezin om te barbecueën. Zij hebben jaren geleden in de groep in Meppel gezeten en spreken nog wat Nederlands. We zo prettig voor mijn ouders en wijzelf ook, want we draaien momenteel op de nachtstand. De avond was echt geweldig. Ze hadden nog een Nederlands echtpaar uitgenodigd. De foto's die ik zo probeer erop te gaan zetten, laten zien hoe dit in zijn werk gaat. Nu gaan we lekker uitrusten en bijkomen van alle indrukken. Morgen zijn er verkiezingen en we horen links en rechts dat de spanningen tussen de 3 bevolkingsgroepen aan het broeien zijn. Misschien toch beter dat we morgen niet in de dienst uittrekken. We moeten nog wel de geïnteresseerden ophalen, als ze meekomen. Morgen weer een nieuwe dag!

7e dag - feest

Lieve medereizigers,

Om 7 uur begint het feest. We beginnen met een interview van 2 jonge zusters die op de universiteit studeerden en bijna klaar waren. Vervolgens werd hun moeder ziek en overleed. Hierdoor waren ze met hun opleiding gestopt en gingen ze nadenken. Ze zijn definitief gestopt en pionieren nu beide en worden door Jehovah gebruikt om de prediking te bevorderen. Daarna hebben we een film gekregen die over de geschiedenis ging van het voormalige Joegoslavië en de oorlog. Ook werd de belangrijkheid van de speciale actie uitgelegd.

Genoeg serieuze dingen! Tijd voor zang en dans. De zuster die de servokroatische liederen zingt voor op de cd's was aanwezig en heeft een dijk van een stem. Verder waren er een paar broeders die een bandje vormde met specifieke Joegoslavischemuziek. Een gitaar, keyboard, harmonica en een soort tamboerijn. Er werden Slavische en liederen van de broadcast gezongen. Verder een paar dankliederen voor wat we gedaan hebben. Het is mooi om te zien hoe de muziek deze mensen laat leven. Ze zingen mee, de hapjes worden losser en men gaat er helemaal op in. Dan wordt de kolo ingezet en gaan de meeste zusters los, gevolgd door een aantal broeders. Ongelooflijk hoe deze dans in de cultuur verbonden zit. Na het dansen is het eten. Je wil niet weten wat er door de lokale broeders en zusters is gemaakt. Om 10 uur is het tijd voor ons om te gaan. Maar niet voordat we met een Siberische zuster hebben gesproken die hier in Sarajevo is opgegroeid, maar een russische moeder heeft. Ze heeft een inkijkje gegeven hoe zij pioniert in het verboden Siberië. Ze bellen aan en beginnen een los gesprek. Vervolgens spreken ze over hoe slecht het in de wereld gaat. Als dit wordt beaamd, geven ze een gedrukte bijbeltekst en zeggen dat dit helpt. Soms vraagt men dan of ze een getuigen is.... en dan heb je inzicht nodig hoe je antwoord. Ja of nee. Ze volharden en vechten om door te kunnen gaan. Zo zie je maar, het kan altijd erger, de prediking. Waarderen we veel meer ons vrije landje. Liefs, uit een zonnig Sarajevo

22 graden en droog.

7e dag 5e dag prediken

Lieve medereizigers,

Wat een bijzondere dag hebben we vandaag beleefd! Er zijn 2 lokale zusters aan ons toegewezen en zij vroegen waar het gebied was. Ik noemde de straten en wees het aan op de plattegrond. Oh, daar hebben we al 8 jaar niet meer gepredikt in dat gebied. Wel, we hebben nog een aantal mensen na te bezoeken. Allereerst hebben we iemand gebeld of het uit zou komen. Hij was aan het werk, maar na 4 uur had hij tijd. Vervolgens zijn we naar het gebied gereden. Ik begon bij de man die ik in de werkplaats sprak, maar gestoord werd door een vrachtwagen chauffeur. Zijn vrouw deed open en de man kwam er bijstaan, maar ging al snel weer aan het werk. Hij had geen interesse. Zijn vrouw echter wel! Ze gaf aan dat haar man alcoholist was en dat zij graag meer wilde weten. We zijn meteen begonnen met een paar alinea's uit de goed nieuws brochure. Ze wilde heel veel meer weten en we hebben haar uitgenodigd voor de vergadering komende zondag. Ze heeft geen vervoer en moet dan opgehaald worden. Misschien gaat haar kleindochter ook mee. Ze gaf haar telefoon nummer. Leuk begin! Het huis er naast was de vorige keer niet thuis. Vandaag wel. Ze wilde niets lezen, maar een gesprek wilde ze wel een andere keer. Ze gaf haar o6 nummer om later een afspraak te kunnen maken. Daarna weer een afwezige en ook zij was nu thuis. Ik krijg de gelegenheid om een filmpje te laten zien. Daarna wil de vrouw toch niet verder. We gaan aan de andere kant terug van de weg. Hier is weer een nabezoek. Moeder doet open en vertelt dat ze gelovige moslims zijn. Ze willen heel graag verder praten n over de zaken die in de brochure staan. Ze vraagt naar mijn 06 nummer, dan zou haar zoon mij terugbellen. Met die paar adressen zijn we de hele ochtend bezig geweest! De tijd vliegt, het is al na 12 uur en de zusters moeten gaan werken voor hun wereldse baan. We maken de administratie in orde en besluiten naar huis te gaan om ons hoofd 2 uur rust te geven en ons lijf de broodnodige maaltijd te geven.

Om 3 uur in de middag zijn we weer in het gebied. Er zijn nog 3 nabezoeken die we willen gaan doen, waaronder onze afspraak van 4 uur. Als 1e gaan we naar een vrouw die we op de 2e dag hebben aangetroffen. Inge en ik zijn nu op elkaar aangewezen, aangezien er niemand anders met ons meeging. Het is de vrouw die mijn inspanningen zo had bewonderd. Ze was thuis en vond het heel leuk om ook Inge te ontmoeten. Ze begreep ons verhaal, ook al waren de zinnen niet helemaal volleerd, zou ik maar zeggen. Ze gaf aan deze week de hele brochure uitgelezen te hebben en alles te geloven wat er stond! Verder was ze op onze site gaan kijken wat er nog meer was. We konden over Gods voornemen praten en een gedeelte uit de brochure besproken. We hebben haar ook uitgenodigd om te komen naar de vergadering op zondag. Nu is het de hoogste tijd om verder te gaan.

Op de weg komen we 2 oude mannetjes tegen die ons Nederlands horen praten. Ze zijn nieuwsgierig en vragen hoe het met ons gaat en wat we doen. We maken nuttig gebruik van onze tijd en vertellen wie we zijn en wat ons doel is. Het gesprek gaat alle kanten op. Nederlanders, dus Johan Cruyff komt aan bod. De oorlogswond op de buik van 1 moet gezien worden en we praten over ons doel. Ik vraag om een andere afspraak te maken, maar hebben geen tijd nu en willen geen adres of telefoon nummer uitwisselen. Ze willen wel een brochure lezen en die krijgt elk van hen natuurlijk.

Inmiddels is het al half 5 en gaan we naar het laatste adres die we vanochtend hebben gebeld. We worden hartelijk ontvangen door de vader en zijn 3 zoons van 9 en 7 jaar en de laatste van 10 maanden. Moeders is haar haar aan het wassen en komt er aan. Op de tafel staat een bakplaat met een zelfgemaakte pizza. Ik heb nog nooit zo'n lekkere pizza gegeten! Nadat moeder er bij komt zitten, gaan we verder met de studie waarmee we eerder die week zijn begonnen. Ook hier heeft het gezin deze week de hele brochure doorgenomen en willen ze graag verder studeren. We hebben hun ook direct uitgenodigd voor de vergadering zondag. We rukken ons los om door de drukke spits naar de andere kant van de stad te komen. Het is al kwart over 5 geweest en zonder file is het 20 minuten rijden. Net even voor 6 zijn we thuis. Om kwart over 6 moeten we al weer naar de zaal voor het feest.

Wat hebben we vandaag bereikt met ons vieren? We hebben 3 afwezigen thuis getroffen. Er zijn 6 brochures verspreid en 1 filmpje getoond. We hebben 8 nabezoeken gebracht en 3 keer een telefoonnummer uitgewisseld. Vanmorgen hebben we een studie opgericht en in de middag hebben we er 2 geleid. Ongelooflijk hoe Jehovah ons gebruikt in zijn dienst, ondanks onze beperkingen in de taal. Dit hadden we nooit durven dromen. Elke keer als wij ons gebied in rijden, gebeuren er bijzondere dingen. Morge weer een nieuwe dag, maar in het volgende blog eerst het feest dat o.a. voor ons is georganiseerd.

6e dag - 4e dag prediken

Lieve medereizigers,

Vandaag gaan we opgeladen naar de actie. Op de actie aangekomen, merken we dat andere verkondigers zich vandaag hebben afgemeld, waaronder degene die in onze groep zitten. De broeders lossen dit op door 2 groepen samen te voegen. Hierdoor zijn er wel 2 velddienstgroepsleiders met gebied. Daarnaast hebben we vanavond de doordeweekse vergadering die al om half 7 begint. Hierdoor moeten we vroeg eten. Als we dan ook de spits en de beperkte keukenuitrusting er bij betrekken, kunnen we niet al te lang in de dienst gaan. De andere broeder heeft een gebiedje in het dorp Hlab?evi?i. Dit dorp ligt 30 km ten noordwesten van Sarajevo. We besluiten eerst naar het gebied te gaan die ik in mijn bezit heb in de buitenwijken van Sarajevo. We kunnen dan wat afwezigen gaan doen en de adressen doen die interesse hebben getoond. Eigenlijk werken we hier op de manier volgens het persoonlijke gebied. Ik heb een adres waarvan het gezin afgelopen week interesse heeft getoond in de waarheid. We mogen het gesprek vervolgen, mits de man van het gezin erbij is. Aangezien hij in wisseldiensten werkt, moeten we van te voren bellen of appen. We besluiten de jonge vrouw te bellen of het deze ochtend kan. Jammer genoeg wordt er niet opgenomen. Dan gaan we naar het huis van de man zonder ogen....weten jullie dat verhaal nog? Hij en zijn vrouw zijn gelukkig wel thuis. Ik werk met een lokale broeder die 30 km verderop woont. Ik vertel hem de ervaring van de vorige keer en vraag hem te helpen met het vervolg gesprek. Hij en zijn vrouw zijn gelukkig wel thuis. Er ontstaat een leuk gesprek met elkaar. Als moslim heeft hij het standpunt dat we hier op aarde zijn als test op onze loyaliteit. De slechte dingen op aarde zijn een middel om te bepalen of je naar het paradijs mag, of niet. De broeder redeneert op logische wijze met het gezin. Als je 2 kinderen hebt, geef je de één dan chocola en de ander een peper? Waarom zou God dan engelen eeuwig leven geven, en de mens beproevingen? Geef je als ouder je kind een scherp mes? Nee, je waarschuwt een kind hiervoor. Waarom zou God ons dan iets geven wat gevaarlijk is voor ons? Wij krijgen toch ook van God waarschuwingen uit de heilige Schrift? De mensen waren onder de indruk en de volgende keer wordt de vraag besproken: Waarom mensen sterven? De broeder heeft aangeboden om dit gezin studie te gaan geven samen met een andere broeder, ook al moet hij daar 30 km voor gaan reizen. Wat is het mooi dat deze man zonder ogen....straks de waarheid mag zien en Jehovah's voornemen met de aarde!

Wat deed Inge ondertussen? Wel, zij zat ook niet stil! Ze had een adres bij een vrouw die ook thuis was. Haar man is politie inspecteur en een tegenstander van ons. Toch heeft deze vrouw de vorige keer lectuur aangenomen en op onze site gekeken. Dit was voor nu voldoende. Na deze adressen zijn we naar het andere dorp gereden. We merkten dat het gebied daar stugger was en de sociale controle sterker.

Hoe was de vergadering vanavond? Erg leuk! We werden begroet door een dove broeder en zuster vanuit de gebaren groep die aan de gemeente verbonden is. Zij vonden het heel bijzonder om mijn vader te begroeten die ook doof is. Daarna hoorde een andere broeder aan ons servokroatisch dat we uit Nederland kwamen en informeerde hiernaar in onze eigen taal. Hij was in Nederland opgegroeid als kind en diende nu in Sarajevo. Er bleek nog zo'n broeder in de gemeente te zitten. Het servokroatische veld in Nederland werd niet groter, maar is een ware kweekvijver voor Bosnië geweest. Velen die in Nederland in de waarheid kwamen, zijn in Bosnië gaan dienen en het is erg fijn dat we dit live terugzien.

We zijn enorm hartelijk ontvangen en voelden de enorme waardering voor de moeite en krachtinspanningen die we ondernemen. Wat leuk om de bruisende gemeente te zien en vooral de jonge broeders en zusters te zien die daar heel actief zijn. Petje af. We hadden wat kleine cadeautjes meegenomen die vol dankbaarheid worden aanvaard. Morgen is er een speciale avond georganiseerd door de gemeenten in Sarajevo voor degene die deelnemen aan de speciale predikingsactie.

Er wordt een video getoond over de voorbereidingen en de reden van de speciale predikingsactie en het werk in de oorlog. Daarna gaan de stoelen aan de kant en is er tijd voor eten, zang en dans. Dit is een erg belangrijk aspect in deze cultuur, wat ik heel niet erg vind. We zien ernaar uit om de kolo te zien dansen! Morgen zullen we jullie het een en ander laten zien. Mocht je niet kunnen wachten.... ? Kijk dan even op you tube onder: igrati kolo

Kan je alvast oefenen. Morgen weer een dag. Laku no? i do idu?i put. Sve najbolje!

5e dag - oorlogsbeleving

Lieve medereiziger,

Vandaag zijn we niet in de velddienst gegaan. We merken ook aan onszelf dat het mentaal erg veel is. Al dat leed en de hongerigheid naar de waarheid, dat gaat niet in de koude kleren zitten. Je hebt zelf tijd nodig om dingen te beseffen wat hier gebeurd en waarom mensen reageren, zoals ze reageren. De dood, verbitterdheid en woede zijn echt altijd aanwezig in Sarajevo! Die sfeer zie en voel je overal terug. Als je dit niet een plaats kan geven, hou je het hier niet vol. We voelden ons enorm bezwaard, te meer omdat er voor 2 andere zusters weer iets nieuws geregeld moest gaan worden. Toch werden we gerust gesteld, want velen blijken hier last van te hebben, we zijn nu eenmaal geen machines. Morgen gaan we lekker opgeladen onze nabezoeken bewerken om te gaan studeren. Wat hebben we dan met onze dag gedaan? Heerlijk alles laten bezinken, de rust nemen en lekker ontspannen koken. Dat helpt bij mij dan. Toch hebben we ook moeite gedaan om nog meer het gevoel te pakken proberen te krijgen, zoals de mensen in Bosnië en vooral Sarajevo hebben. We zijn naar de tunnel van redding gegaan. Dit stukje geschiedenis is denk ik bij velen niet bekend. Laat ik hier kort iets over vertellen, om toch iets van dat gevoel mee te geven. Ik zal er ook wat gecensureerde foto's bijdoen, zodat het niet te aangrijpend gaat worden. Het is echt verschrikkelijk wat hier zo'n 25 jaar geleden allemaal is gebeurd...

Sarajevo ligt in een dal, omringd door bergen. Het overgrote deel van de inwoners zijn moslims. Tijdens de oorlog werd Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië omringd door het Servische leger, dat uit oosters orthodoxe christenen bestaat. De Serven hadden stelling genomen op de heuvels rondom de stad, net als men tijdens de middeleeuwen deed. Men hoopte de bevolking te intimideren, uit te hongeren en ze in paniek te brengen. Vanuit de heuvels werden bommen en granaten in de stad geschoten, sluipschutters schoten op alles wat bewoog in de stad en dat dag in dag uit. Hoe heeft dit zo lang door kunnen gaan? Wel, nu komt het. Het Bosnisch leger heeft een tunnel gegraven onder de startbaan van het vliegveld door. Het begin van de tunnel begon in een huis naast het vliegveld. Men heeft 4 maanden non stop doorgegraven om 800 meter verderop in de bergen omhoog te komen achter de Servische linie. De gang was 1 tot 1,2 meter breed en 1,6 meter hoog. Alles in diep geheim en bewaakt door het leger. Voor deze plek was gekozen, aangezien de vijand niet graag een vliegveld bombardeert. Als je het land verovert, heb je zelf ook niets meer aan het vliegveld, als je deze hebt gebombardeerd. Via deze tunnel werd het leger bevoorraad. Ook maakten regeringsleiders gebruik van deze tunnel om zich veilig te kunnen verplaatsen. Zoals in elke oorlog, zijn er altijd mensen die anderen gaan uitbuiten. Zo konden later ook rijke mensen voor veel geld door de tunnel heen. Daarna ontstond er een ware zwarte markt, omdat in de stad niets meer voorradig was. Er werden prijzen genoemd van 150 euro voor een kilo koffie. Soldaten en mensen die met kilo's bepakking door de tunnel moesten, in slechte verlichting, met tegenliggers die moesten passeren, kwamen gehavend uit de tunnel. Dit kon men de regeringsleiders en de rijken natuurlijk niet aandoen! Dus kwamen voor hen speciale zetels op karretjes, zodat ze relatief schoon en ongeschonden door de tunnel kwamen. Dit klasse verschil zie je nog steeds. Mensen die alle dagen aan het werk zijn om een beetje geld te verdienen voor de meest noodzakelijke spullen. Geen geld om de wegen, gebouwen, of de stad op te knappen. Maar echt waar!, de verkiezingen zijn er en je kan werkelijk nog geen 50 meter lopen, of je ziet een pamflet, billboard of iets anders. Ik ken nu alle politici van Bosnië bij wijze van spreken. Op de heenweg reed er waarschijnlijk een politicus in een vette slee met een begeleidende politiewagen met zwaailichten er voor. Allemaal bewaking er bij, terwijl de gewone man niet eens een normaal leven kan leiden. Veel mensen zijn boos en geïrriteerd op hun politici en kunnen echt hun bloed drinken. Als alleen het geld voor al die reclame voor politici, aan het opknappen van de stad besteed zou worden...! Je gaat de frustratie van mensen beter begrijpen.

Om terug te komen bij de tunnel....., er hebben tijdens de oorlog 3 tot 4 miljoen mensen door die tunnel gelopen. De Serven begrepen op een gegeven moment natuurlijk ook wel dat er ergens in die buurt een tunnel moest zijn. De wijk bij die tunnel heeft het extra zwaar gehad bij de bombardementen, in de hoop bij toeval de tunnel te raken. Ook hebben de Serven in die buurt extra water van de heuvels laten stromen in dat gebied, in de hoop de tunnel onbruikbaar te maken. Het is hen nooit gelukt. Het museum en de tunnel is heel realistisch. Er worden films van de bombardementen getoond die live gefilmd zijn. Deze gaan te ver om zomaar aan iemand te laten zien. We kunnen ons echt voorstellen dat mensen die 5 jaar lang dit hebben meegemaakt, voor de rest van hun leven zijn getraumatiseerd, of op zijn minst veranderd zijn in hun manier van gedragen. Dit is niet een museum dat je voor je ontspanning kiest, maar als je het hedendaagse leven in Sarajevo wilt begrijpen, is het eigenlijk een must om dit toch te gaan zien, om het te kunnen begrijpen. Het heeft ons in ieder geval nog meer bewogen om vol empathie en begrip, morgen naar deze mensen te gaan en hen te helpen een werkelijke en blijvende oplossing aan te reiken, woorden van eeuwig leven op een volmaakte aarde zonder de ellende van deze tijd!

4e dag - 2e dag velddienst

Lieve medereizigers,

Leuk dat jullie weer onze nieuwe avonturen van deze dag willen lezen! Met de schrik nog in de benen van gisteren, begeven we ons weer naar de koninkrijkszaal om naar de actie te gaan. Het verkeer in Sarajevo is niet berekend op zoveel auto's, zoals in meerdere grote steden het geval is. Vandaag wordt een regendag met temperaturen van maximaal 14 graden. Het zal de enige slechte dag qua weer gaan worden, want meestal is het tussen de 18 en 24 graden en droog. Lekker Hollands dagje en dat merk je direct aan de drukte en het parkeren. Iets te gestresst aangekomen in de zaal en de actie begint 3 minuten later. Omschakelen met de taal. De 2 zusters van gisteren zijn er vandaag niet meer en op de lijst zie ik 2 nieuwe zusters op het schema staan met een achternaam eindigend op -i?. Dat betekent dat we met echte Joegoslaven op pad zullen gaan. Het blijken 2 zusters uit Servië te zijn. De ene is 57 jaar oud, in de jaren 80 in de waarheid gekomen. Ze is daarna een tijd uit de waarheid geweest en sinds 3 jaar weer actief. De andere zuster is 65 en 20 jaar in de waarheid, waarvan 17 jaar een pionierster. Ze spreken alleen Servisch en geen Engels. Eigenlijk is dat heel goed voor ons. Ze kunnen het gesprek overnemen, wanneer nodig, of onze zinnen in beter servokroatisch vertalen voor de huisbewoner. Als we afhaken in een gesprek, zal de verduidelijking van wat er gezegd is na afloop, toch in het servokroatisch moeten gebeuren. Ook de tijd tussen 2 huizen of tijdens de reis moet in de servokroatische taal gebeuren. En ik moet zeggen dat het ook veel beter ging vandaag. Er was duidelijk een klik met elkaar en de zusters hadden lekker veel humor. Ze hadden veel waardering voor onze krachtinspanningen en probeerden ons echt te helpen.

We mochten vandaag de gebiedjes van gisteren verder bewerken. Hoe ging dat? Zoals gezegd al veel beter. Reeds bij de eerste deur werkte een oudere baas in een werkplaats en ik begon maar weer direct als eerste, dan ben je er sneller doorheen. Na mijn inleiding, kreeg ik de kans om het filmpje over waarom God lijden toelaat te laten zien. Tijdens het kijken parkeerde er een vrachtwagen naast ons en stapte een 2e ouder mannetje uit. Een beetje geïrriteerd dat hij geen aandacht kreeg, omdat er naar het filmpje gekeken werd. Hij zag het filmpje niet, maar hoorde het natuurlijk wel! En begon alles belachelijk te maken en degene die naar me luisterde, te bekritiseren. De zuster ging met die man in gesprek, maar mijn huisbewoner had natuurlijk geen aandacht meer tijdens de laatste 20 seconden. Gelukkig nam hij toch de goed nieuws brochure en kunnen we een volgende keer terugkomen om rustig te praten. Leuk om ook op deze manier de velddienst te beginnen.

Een ander leuk moment kwam later die dag. Het was weer mijn beurt en een jonge moeder deed open. Ik begon te vertellen dat ik uit Nederland kwam en haar taal aan het leren was. Ze was blij verrast en ging er echt voor staan om te luisteren wat er dan zo belangrijk was dat ik die moeite deed! Je zag dit echt in haar gezicht! Dit was voor háár moeder de aanleiding om ook aan de deur te komen, ook al was zij wat sceptischer en achterdochtiger dan haar dochter. Er ontstond een gesprekje met 4 personen en dan raak je even de lijn kwijt, dus haakte ik even af, maar toen dacht ik aan de uitdrukking op het gezicht van die jonge vrouw en dat hielp me om me op het gesprek te focussen. Ik zag weer een opening om een ander filmpje te laten zien en dat mocht. Toen deed mijn velddienstpartner iets heel verstandigs. Ze zij dat er nog een koppel met dit werk bezig was en dat ze even moest kijken waar ze waren, zodat we elkaar niet kwijt zouden raken! Toen stond ik er alleen voor en kon ik iets over de goed nieuws brochure vertellen, die ze heel graag wilde hebben. Ik mag van de week terugkomen om er meer over te vertellen. Wat een blijdschap voel je op zo'n moment! Er worden namen uitgewisseld en je merkt echt dat ze de waarheid opzuigen. Tijdens de video zie je dat ze bijna in je telefoon willen duiken, antwoord geven en reageren op wat er gezegd wordt tijdens het filmpje. Als de deur sluit, wil ik een moment hebben om alles tot je door te laten dringen, van de vreugde te kunnen genieten en het belangrijkste: goede aantekeningen te maken. Dit moment ging helaas niet door..... waarom niet? Door de volgende ervaring!

Terwijl ik met mijn vorige ervaring bezig was hoorde ik al een paar keer wat leven in de straat. Het was Hassan, de buurman, een 60er die ons nauwlettend buiten in de gaten hield en al wat zinnen gewisseld had met Inge en haar velddienstpartner. Hassan was een guitige druktemaker en ook temperamentvol in zijn spraak. Hij sprak snel en was een lekkere ADHD-er. Dat wist ik toen nog niet. Ik liep bij de deur weg van de vorige ervaring en hoorde HAIDE HAIDE! Deze uitdrukking ken ik alleen als dat men wil dat je weg moet gaan! In combinatie met het temperament ging ik er van uit dat we dus weggestuurd werden. Maar Hassan bedoelde dat we met zijn vieren in zijn huis moesten komen. Het drinken kwam op tafel en er ontstond een gesprek. We lieten een filmpje zien en mochten een brochure achterlaten. Inge zei aan het einde, dat ze nog 1 vraag had: of ze van het toilet gebruik mocht maken. Tuurlijk! Dit was het sein voor alle 3 de zusters om naar de wc te gaan, met als gevolg dat ik met Hassan alleen in de woonkamer bleef. Hassan had geen internet, maar was wel enorm trots op zijn oude Samsung tv met nog zo'n grote kast erachter. Hij had de tv aangesloten op de decoder en wilde mij vol trots zijn tv laten zien, compleet met afstandbediening. Hij deed de tv aan en zapte naar een zender waar muziek op was. Hou je van muziek, Hassan? Jazeker, zei hij. Weet je welke zender ik ook mooi vind? Zijn ogen gingen glunderen. Nou, geen idee, gaf ik aan. Deze, zei Hassan en hij voerde een code in de decoder. Terstond kwam er een porno site op het scherm! Ik heb Hassan vriendelijk gezegd dat ik daar niet van gediend was.... wat hem raar toescheen. Vervolgens hoorde hij de zusters eraan komen en ging heel snel de tv uit. Hij deed net alsof er niets aan de hand was. We bedankten hem voor zijn gastvrijheid en gingen naar buiten. Op veilige afstand van Hassan, heb ik de zusters ingelicht wat er zich had voorgedaan in hun afwezigheid. Daarna had ik de mogelijkheid om mijn ervaring van het vorige bezoek te noteren.

Velddienst verveelt nooit! Wat hebben we vandaag gedaan? Even een paar statistieken:

Met 2 koppeltjes waren er maar 17 huizen waarbij iemand opendeed, niet zoveel dus. Toch hebben van die 17, 12 lektuur aangenomen. We hebben 3 keer een filmpje kunnen laten zien. En bij 9 personen mogen we volgende keer verder iets bespreken uit de brochure. Na 2 dagen wordt het dus tijd dat we aan onze nabezoeken aandacht gaan schenken, zodat we complete studies kunnen overdragen, als we weer naar Baarn gaan. De velden zijn werkelijk wit om geoogst te worden en er zijn veel te weinig werkers. Mensen zijn getekend door vroeger en het zware leven van nu. Ze hunkeren naar verlichting en praten graag met anderen. We zijn heel dankbaar voor jullie gebeden en Jehovah zegent de krachtinspanningen van eenieder van ons. Hopelijk geven deze ervaringen jullie een boost om door te blijven gaan. Morgen gaan we verder schrijven om jullie op de hoogte te houden.

Bedankt voor jullie aanmoedigende reacties op de blog. Wij genieten net zo veel van jullie reacties. Tot morgen! Liefs, Patrick en Inge.